Rollenspel
JE KUNT DEZE WERKVORM GEBRUIKEN OM...
studenten te laten oefenen met de vaardigheden die bij een rol horen die ze in hun beroepssituatie zullen tegenkomen. Het kan ook worden gebruikt voor het spreken in een andere taal.
KORTE BESCHRIJVING (wat is het?)
Studenten oefenen in duo’s of kleine groepjes een situatie waarin personen een verschillende rol hebben. Elke student neemt daarbij één rol aan. Vaak zijn er één of meer studenten nodig die een ondersteunende rol spelen, zodat de student met de beroepsrol echt kan oefenen (bijvoorbeeld verkoper versus klant). Later kunnen de rollen gewisseld worden, zodat ook de andere studenten vanuit de beroepsrol kunnen oefenen.
Soms kan er met een trainingsacteur gewerkt worden, bijvoorbeeld als één van de rollen lastig is uit te voeren, of om de situatie nog realistischer te maken voor de student die oefent.
HOE KUN JE DEZE WERKVORM UITVOEREN (algemeen)?
- Leg het doel van de oefening uit, de situatie die ze gaan oefenen, de werkwijze en de spelregels. Probeer vooral realistische praktijksituaties te gebruiken.
- Verdeel de rollen, geef studenten een goede beschrijving van hun rol en geef ze tijd om zich vanuit hun rol voor te bereiden op de situatie.
- Uitvoering:
- Als je met een trainingsacteur werkt kun je ervoor kiezen om iedereen centraal te laten meekijken terwijl medestudenten een rollenspel aangaan met de trainingsacteur. Dat kan heel interactief zijn door op verschillende momenten input van de groep te vragen en eventueel ook te wisselen van speler, met vragen zoals ‘Zou je voor kunnen doen hoe jij dit zou aanpakken?’.
- Zonder trainingsacteur erbij laat je de studenten in duo’s of kleine groepjes oefenen waarbij één of meer studenten de ’tegenspelers’ zijn met een andere rol die past bij de oefensituatie.
Als docent loop je rond en observeer je wat er bij de verschillende groepjes gebeurt. Indien nodig stuur je bij. Zorg ervoor dat ze prikkelende vragen aan elkaar stellen. - Mét een trainingsacteur zou je ook de groepjes langs kunnen gaan en hun spel onderbreken door een oefening met de trainingsacteur. De studenten in de andere groepjes oefenen ondertussen gewoon zelf verder totdat je samen met de trainingsacteur bij hun groepje komt.
- Laat een student nadat hij zijn rol heeft gespeeld (ook zonder trainingsacteur erbij) kort voor zichzelf noteren hoe dit ging, wat er goed ging en wat hij de volgende keer anders zou aanpakken. Studenten kunnen vervolgens ook elkaar kort feedback geven.
- Bespreek aan het eind van de les de ervaringen van de studenten en ook je eigen observaties. Vraag bijvoorbeeld ‘Wie vond het makkelijk/moeilijk om …’ of ‘Wat dacht je toen …. gebeurde?’, ‘Waarom koos je voor die aanpak?’ etc.
HOE KUN JE DEZE WERKVORM ONLINE UITVOEREN?
Rollenspelen waarbij er een gesprek wordt gevoerd kunnen in principe ook in een online meeting worden gedaan, bijvoorbeeld in MS Teams. Houd er wel rekening mee dat mensen elkaar in een meeting niet echt recht in de ogen aankijken. Als je recht in de camera kijkt, dan kijk je niet recht in de ogen van gesprekspartner en als je voor jouw gevoel iemand recht in zijn ogen kijkt, dan ziet de ander dat niet, omdat je niet in de camera kijkt.
De uitvoering van het rollenspel kan verder op dezelfde manier plaatsvinden als op het vorige tabblad is beschreven. Als je studenten in groepjes laat oefenen dan kun je hier breakout-groepen voor gebruiken. Als docent kun je dan zelf van de ene naar de andere breakout-room gaan om mee te kijken.
Spreek met studenten af dat ze digitaal hun ‘hand opsteken’ als ze hulp nodig hebben.
Ook online kun je de meeting gezamenlijk afsluiten door de ervaringen te bespreken.
Bij rollenspelen waarbij fysiek contact en/of houding ook een sterke rol spelen, kan beter naar een andere oplossing worden gezocht.